SLM kökü, Kelam-ı Kadim’de geçen anahtar kavramlardan birisidir ve İslam Dini’nin önemli hususlarını içinde barındırmaktadır.
Bu kökten türeyen SÜLLEM kelimesi, kendi anlamıyla birlikte söz konusu kök kavramın da temel izahını yapmaktadır.
SÜLLEM; “esenlik ve güven içinde ve sorunsuz olarak yükseltme yeterliliğine sahib olan” anlamındadır.
Diğer bir tanımı ile, “iç içe dairelerden ve küçük parçalardan oluşan bir bütün”e verilen isimdir.
İlk anlamı itibari ile SÜLLEM kelimesi aynı zamanda “merdiven” anlamında da kullanılmaktadır. Güvenli bir şekilde sorunsuz olarak yükselişin her kademesine DERECE-İ SÜLLEM denilmektedir.
Kavramsal olarak değerlendirildiğinde, SLM kökünden türeyen kelime ve anlamlar da iç içe geçmiş bir şekilde başlayan ve durmaksızın genişleyen bir yükselişi… bir ilerlemeyi… bir tekamülü barındırmaktadır.
SLM kökünden türeyen iki ana kök kavram söz konusudur.
-
SELM
-
SİLM
SELM Kavramı…
SELM, esas itibari ile “her türlü soruna karşı güçlü ve yeterli olmak” anlamındadır.
Bu anlamdan kaynaklanarak, “esenlik içinde salim ve selamette olmak”, “afet ve belalardan korunaklı ve ari olmak” manalarını kazanır.
Bu kök kavramın isim hali SELEME kelimesidir. “Güçlü ve yeterli olana kabul gösterme, itaat etme. Afetlerden uzak, esenlik içinde olma” anlamlarını taşır.
TESLİM kelimesi, SELM kökünden tef’il kalıbında türeyen bir isimdir. “Emanetindeki bir şeyi (veya kendisini) muhatabının hükmü altına sokma. Muhatabın gücünü, yeterliliğini ve tüm şartlarını kabul ederek koşulsuz uygulama. Karşı koymayı bırakma” anlamındadır.
Teslim etme eylemi TESLİMAT… Teslim olma durumu ise TESLİMİYET olarak isimlenir.
SİLM Kavramı…
SELM kavramının bir üst boyutu SİLM kavramında anlam bulmaktadır.
SİLM kökü, en genel tanımlama ile “barış” manasına gelmekle birlikte… “Huzur ve sükuneti bozacak hallerden kaçınarak, barışın tesisinden yana olma. İçinde olunan duruma itaat etmekle, tartışma çıkarak mevzular çıkarmama, sorun yaratmama” anlamındadır.
Bu kavramın ilerlemesinden, “her olanın hakk olduğu” bilinci doğmaktadır.
Kendi istek ve çabalarıyla ve dahi şartların yönlendirmesiyle silm durumuna gelmeye TESLİM denir. TESLİM derecesi, Hz. İbrahim(as) ile örneklenmiş… kıssalarında hususiyetle anlatılmıştır.
SELAM Ne Demektir?
SELM kelime kökünün sıfat hali, SELAM kavramıdır.
SELAM kelimesi, Emniyet. Barış. Huzur. Esenlik. Rahatlık gibi başkaca kavram ve anlamların sürekli halini bünyesinde toplamaktadır.
SİLM olarak isimlenen kavramın Allah’tan izharına ve ikramına SELAM denir. Selam Allah’tır… ve Selam Allah’tandır. Bu nedenle, salat ikame ederken, kaide-i ahirenin ardından selam verilir… ve hemen ardından;
Allahumme… ente es-selam… ve minke es-selam, “Allahım! Selam SEN’sin. Selam SEN’dendir”
denilmektedir.
Selam haline ve bunu yaşayana SALİM… salim olma durumunun en üst seviyesinde olmaya ESLEM denir. Herhangi bir durumun selam hali olup olmadığını idra kabiliyetine SELİM denir.
SELAM ifadesi, “korkulardan, taarruzlardan, saldırılardan, tehlikelerden uzak olmak”, “bilinir olmak”, “sürekli olmak, gelip-geçici olmamak” anlamlarının tümünü ifade eder.
Birbirine “selamun aleyküm” veya “es selamu aleyküm” diyerek yaklaşan kimseler, birbirlerine kesinlikle kötülük yapmayacaklarını, kötülük beklenmeyeceğini… bilakis, birbirlerinin iyilikleri için çaba harcayacaklarını ifade etmiş olurlar.
SELAM vermenin, yaklaşık koşullarda diğer bir şekli de MERHABA demektir.
İSLAM Kelimesi
SİLM kök kavramından if’al kalıbında türeyen bir özel isim, İSLAM kelimesidir.
İSLAM ismi, tüm süreçlerde Allah’ın Dini’nin esas adı olmakla birlikte… tekamül etmiş en son halinin de adı olmuştur. Allah(cc) yüce kitabında açık ve net olarak “Allah indinde din İslam’dır.” buyurmaktadır.
İslam Dini’ne mensubiyet içinde olan kişiye MÜSLİM denilmektedir.
MÜSLİM kelimesinin Farsça dil bilgisi kurallarına göre çoğulu olan Müslimân şeklinin Türkçe ses uyumuna uyum sağlayarak Türkçede kullanılan hali MÜSLÜMAN kelimesidir.
Bu kelime Türkçede tekil olarak kullanılır… çoğulu “Müslümanlar” şeklinde ifade edilmektedir.
İSLAM’ın en temel şartı; Allah’a ve Rasulullah’a bi-zatihi ve bil-fiil şahadettir… Böylece kişinin itikadi gelişiminin en üst safhası İSLAM’dır.
İSLAMİ Tekamülde 5 Derece
Bu gelişimin sürecini değerlendirecek olursak;
SELM, SELEME, SİLM, SELAM ve İSLAM olarak 5 mertebe karşımıza çıkacaktır.
-
1. SELM:
Bu özelliği ile kişi, akıl ve fikir yapısını, kendi itikadını şekillendirmek ve tekamül etmek için kullanabilecek erişkinliğe ulaşacaktır. - 2. SELEME:
Bu noktada Allah’ı tanıma, kabul ve takdir konuları devreye girmiştir. Kıyamet gününde bütün müşrikler, SELEME derecesine geleceklerdir. (16:87) - 3. SİLM:
Bu mertebe, kişinin iman tamlığına ulaşmasından hemen önceki aşamadır.
***** SİLM ile SELAM aşamaları arasında, ayrıca İMAN konusu devreye girmektedir. Sıralama olarak bakıldığında… İMAN, silm’den sonra, İslam’dan öncedir.
-
4. SELAM:
Bu noktada kişi, tam anlamıyla güvenilir bir şahsiyet seviyesindedir. Ne var ki… kişi hala daha, Allah’ı ayrı bir varlık olarak tahayyül etmektedir. - 5. İSLAM: bireyin, “varlık” iddiasından vazgeçerek, tümüyle ve sadece Allah’ın emri üzere Allah ile beraber yaşaması… her an Kur’an ile irtibatlı olması… ve kendisini Allah’a ve O’nun emirlerine teslim etmiş bir halde… her haliyle Kur’an’ı kendisine KERİM etmesi aşamasındadır.
Bu aşama İNSAN aşamasıdır.
-
İMAN
-
İKRAR
-
İBADET
-
CİHAD
-
SADAKAT
Bu beş şartı yerine getirdikten sonra Allah’a ve Rasululllah’a şahadet halini yaşantıya getirenler, artık Müslüman olmuşlardır.
Allah (cc) iman edenlere… “Müslüman” olmayı defalarca emretmektedir.
Selamlar… Selamlar…