Madde ve Atomun Yapısı
Kainattaki her madde, atomlardan oluşur; atomlar elementlerin temel yapı taşlarıdır. Atomlar ise, çekirdek ve etrafında dolanan elektronlardan meydana gelir. Çekirdek, atomun kütlesinin büyük kısmını taşır; elektronlar ise çekirdeğin çevresinde belirli yörüngelerde döner. Atomun en dış elektron yörüngesi, onun etkileşimde bulunduğu sınırı belirler.
Farklı atomlar, son yörüngeleri birbirine temas edecek şekilde birleşerek elementleri oluşturur. Elementler, saf hâlde tek tip atomdan meydana gelen maddelerdir. Kainatta var olan elementlerin adedi, Esma-ül Hüsna ile eşleşir; her Esma için bir atom!
Atomlar, atom numaraları ile tanımlanır. Atom numarası, o atomun çekirdeğinden bulunan proton sayısına işaret eder. Yani atomları birbirinden ayıran; çekirdeklerindeki proton miktarıdır.
Atomların büyüklükleri gözle görülenden çok küçüktür. Atomun çapı, çekirdeğinin çapının yaklaşık 100.000 (10^5) katıdır. Hacim açısından ise atomun neredeyse tamamı boşluktur; çekirdeğin hacmi, atomun toplam hacminin 1/1.000.000.000.000.000’üne (10^15 de 1) denk gelir. Yani bir bardak suyun gözle görülen kısmı, aslında maddesel olarak katrilyonda bir oranındadır; geri kalanı “boşluk”tur.
Maddenin Nicelik ve Nitel Boyutu
Madde, kainatta yer kaplayan fiziksel bir varlık olmanın ötesinde, nitelikleri ile “maksat”, nicelikleri ile “mekan”dır. Maddenin nicelikleri yani mekan oluşu, niceliklerini yani maksatlarını taşımaktadır.
Madde; enerjiden yani sınırsız mekanlıktan; sınırlı mekanlılığa tecessüm ederken, yani algıladığımız manada “cisim” haline geçerken, irade-i İlahi’nin maksadından maksat yüklenir.
İrade-i İlahi’nin maksadına mekan olan madde, maksadını İNSAN’ın niteliğine ulaştırabilmek için, İnsan’ı AMAÇ edinir. Varlığını İnsan’a amade kılar.
Bu nedenle, İnsan’ın kullandığı madde yapı (gövde), kainatın tüm varlığının özetidir. Bu hal, “İNSAN BÜYÜK KAİNATTIR” şeklinde ifade edilir.
İnsan ve Madde İlişkisi ve Manevi Sahibliği
Bütün maddenin amacı insandır. İnsan gövdesi, kainattaki tüm maddeleri kendi bünyesinde taşır.
İnsanın mana yapısı, kendi gövdesine, kendi gövdesindeki tüm kainat maddesine HAKİMİYET kurmakla, Kainatı TASARRUFU altına alır. İnsanın mana yapısı, sınırlı mekanların sınırsızlaşmasından; tüm maksatların amaçta birleşmesinden meydana gelir. Diğer bir deyişle, kainatta ki tüm maddeler, insanın mana yapısı tarafından oluşturulur.
Sonuç olarak: İnsan, madde ve kainat ilişkisi bağlamında hem fiziksel hem manevi anlamda yetkili sahibidir.